Deze week verschenen onder andere in de GVA, de Daily Mail en The Sunday Times artikels over het onderzoek van professor Ian Givens en zijn onderzoeksgroep dat de risico's van het drinken van melkalternatieven zoals sojamelk, amandelmelk en rijstmelk benadrukt. Zoals we reeds aanhaalden in andere blogs en social media posts, is de impact die melk op onze planeet heeft duidelijk groter dan zijn alternatieven. Hieronder vergelijken we ze nog even.
Maar hoe zit het juist met de relatie tussen het gebruiken van alternatieven en onze gezondheid? Wij doken wat dieper in het onderzoek van professor Givens én in het onderzoek waar naar verwezen wordt door de Belgische Hoge Gezondheidsraad. We bekeken ook het EAT Lancet Report - een rapport geschreven door EAT Lancet, een onafhankelijke non-profit organisatie die als doel heeft om via wetenschap mensen te informeren over een duurzamere en gezondere levensstijl.
Het statement: melkvervangers zijn niet goed voor onze gezondheid
Laten we even kijken naar wat professor Givens schrijft, zijn bronnen en wat andere studies zeggen. Het stuk in verband met melk en gezondheid gaat als volgt:
Dairy has been associated with many health benefits, particularly in the areas of bone health (Weaver et al., 2016) and cardiometabolic health (Dehghan et al., 2018; Drouin-Chartier et al., 2016; Feeney et al., 2017; Ralston et al., 2012). A recent comprehensive review of the scientific evidence suggests that the intake of milk and dairy products may help to protect against the most prevalent chronic diseases, whereas very few adverse effects have been reported (Thorning et al., 2016). This review also indicated that no such evidence exists for non-dairy milk substitutes. As most non-dairy milk substitutes are low in saturated fat and do not contain cholesterol, this can potentially be interpreted that they have a beneficial effect on serum cholesterol levels. One small study of 24 individuals indicated a beneficial effect of oat and soya beverages on cholesterol levels (Onning et al., 1998) but their value to cardiovascular health and health in general is lacking and therefore requires more comprehensive study (Vanga and Raghavan, 2018).
De conclusie van deze paper en ander onderzoek (dat dateert van 2020) van professor Givens is dat melkalternatieven geen volwaardige alternatieven zijn voor koeienmelk wanneer het aankomt op de aanwezige voedingsstoffen. Deze conclusie komt natuurlijk voort uit de veronderstelling dat we in een dieet enkel melk vervangen door een alternatief en hierbuiten exact hetzelfde voedingspatroon aanhouden.
Wat zeggen andere onderzoeken hierover?
In de eerste zin van de het citaat halen de onderzoekers aan dat er een verband is tussen melkconsumptie en de gezondheid van onze botten, alsook het voorkomen van hart- en vaatziekten e.d. Er bestaat echter weinig langetermijndata over deze relatie. Onderzoek (Diane Feskanich, Harvard Medical School) toont echter aan dat er geen verband is tussen melkconsumptie tijdens adolescentie en heupbreuken op latere leeftijd voor meisjes. Sterker nog: er is wel een omgekeerd verband tussen een hoge inname van melkproducten en deze heupbreuken voor jongens. Dit noemen ze de zogenaamde melkparadox, waarbij mensen die veel melkproducten consumeren vaak ook minder aan lichaamsbeweging doen - een factor die ook enorm belangrijk is voor de gezondheid van onze botten. Systematisch onderzoek toont nogmaals aan dat er geen verband is tussen melkconsumptie en botbreuken (British Medical Journal) Een ander onderzoek (The American Journal of Clinical Nutrition) toont aan dat er geen significant verband is tussen cardiovasculaire ziekten en melkproducten, hoewel er wél een verband is tussen de inname van plantaardige proteïnen (zoals noten) en een lagere kans op cardiovasculaire ziekten.
Andere artikels gebaseerd op dit onderzoek, duiden ook op het ijzertekort bij vrouwen en de link met melkconsumptie - wat vreemd is, aangezien melk helemaal geen ijzer bevat. Het verhaal omtrend ijzer is wat ingewikkelder dan het lijkt - er bestaat namelijk heemijzer (dierlijk) en non-heemijzer (plantaardig) - maar daar zullen we een andere keer dieper op ingaan.
Professor Givens haalt ook aan dat er geen verband is tussen melkconsumptie en hartziekten. De consumptie van melk kan voor een verlaagde kans op darmkankers zorgen - al wordt dit voornamelijk in verband gebracht met een hogere calciuminname. De Belgische Hoge Gezondheidsraad schrijft in zijn aanbevelingen duidelijk dat het volstaat om voldoende calcium uit plantaardige producten te halen (denk maar aan amandelen of broccoli). Als je plantaardig(er) eet, is het natuurlijk een goed idee om jouw inname van groenten en peulvruchten te verhogen - iets wat vrij natuurlijk komt als je anders gaat eten. Op die manier kan je zeker aan jouw benodigde calciuminname voldoen.
Risico's die wél gepaard gaan met het drinken van melk
Een hoge melkinname wordt wel degelijk in verband gebracht met een verhoogde kans op prostaatkanker. (The American Journal of Clinical Nutrition, The Robert H. Lurie Comprehensive Cancer Center) Dierlijk vet (zoals boter) wordt ook in verband gebracht met een hogere kans op hart- en vaatziekten, waardoor plantaardige olieën eerder aangeraden worden. Er is tot nu toe inderdaad niet bewezen dat er een link bestaat tussen cardiovasculaire ziekten en melkconsumptie, maar de onderzoekers halen zelf aan dat er meer onderzoek nodig is. Vrouwen die dagelijks 80 ml melk drinken hebben volgens een onderzoek in het International Journal of Epidemiology 30% meer kans op borstkanker, terwijl dit bij 200 ml over niet minder dan 80% ging. Een andere studie in het Journal of National Cancer Institute toonde ook aan dat vrouwen die gediagnosticeerd werden met borstkanker en dagelijks een portie dierlijke vetten consumeren, 49% meer kans hebben om te komen overlijden aan borstkanker.
Onze conclusie
Hoewel plantaardige melk minder calcium bevat dan koeienmelk, is dit slechts een deel van het verhaal en kan een gebalanceerd plantaardig(er) dieet dit tekort zeker opvangen. Meer dan dat is bewezen dat een gebalanceerd plantaardig(er) dieet allerlei andere voordelen heeft voor onze gezondheid. Zoals altijd zijn wij bij Ecoterian niet voor of tegen het gebruik van melk, maar we staan wél achter de wetenschap en geloven dat iedereen bewuste keuzes moet kunnen maken.
Comments